مشق شب دانش آموزان؛ مساله والدین

برای بسیاری از خانواده ها زمان انجام دادن تکالیف، هم برای فرزندان و هم برای اولیا، پر از اضطراب و نگرانی است. تحقیقات به وضوح نشان می دهد که انجام دادن تکالیف نه تنها در یادگیری فرزندان موثر است، بلکه مهارت هایی را که آن ها برای موفقیت در مدرسه و زندگی لازم دارند بالا می برد؛

مهارت هایی مانند سازمان دهی امور، حل مشکلات، تمرکز حواس، هدفمندی در زندگی و پشتکار در کار. به گفته روان شناسان، وقتی والدین در انجام تکالیف مدرسه مشارکت فعالی داشته باشند، بچه ها در مدرسه موفق تر خواهند بود و این مشارکت به دانش آموز نشان می دهد که والدینش به او اهمیت می دهند.

تعداد زیادی از دانش آموزان، به ویژه در مقطع دبستان و راهنمایی، برای انجام تکالیف خود و مطالعه از والدین کمک می گیرند. بیشترین نیاز دانش آموزان برای درخواست کمک از والدین به سنین 9 تا 12 سالگی مربوط می شود. درصد زیادی از والدین دراین مرحله به فرزندان دانش آموزخود کمک می کنند و تعدادی هم چند بار در هفته و هر بار دست کم یک ساعت برای این کار زمان صرف می کنند.

بررسی ها نشان می دهد در مقطع راهنمایی هفته ای 3 ساعت برای کمک به انجام تکالیف دانش آموزان توسط والدین کافی است. همکاری والدین درکمک به انجام تکالیف و مطالعه دانش آموزان لزوما به معنای موفقیت آن ها در تحصیل نیست. پس بهتراست از وقتی که دانش آموزان به سن 9 سالگی می رسند و هنوز به دبستان می روند، والدین، آن ها را به مطالعه و پیشرفت تحصیلی علاقه مند کنند و به تدریج مسوولیت های درسی را به عهده خودشان بگذارند تا اینکه همراه آن ها و درکنارشان درس ها را مرور کرده و تمرین حل کنند. آموزش مهارت های تقویت فکر، حافظه و مدیریت زمان نیز نقش قابل توجهی در این میان ایفا می کند.

نقش خود را بشناسید

نقش خود را در مقام یک کمک کننده و نه یک شخص فعال و انجام دهنده تکالیف تشخیص دهید. گاهی اوقات ممکن است برای جست وجوی راه هایی جهت موفقیت فرزندانمان، زحمت زیادی متحمل شویم و به او کمک اضافی برسانیم ولی باید مطمئن بشویم که او تکالیف اش را خودش انجام می دهد.

تلاش دانش آموز مهم تر است

به سعی و تلاش کودک خود اهمیت بدهید و فقط نتیجه نهایی را در نظر نگیرید. کودکان باید اهمیت سخت کوشی را یاد بگیرند. انجام دادن تکالیف این فرصت را برای شما فراهم می آورد که پشتکار او را برای انجام دادن کارهایش تقویت کنید.

انجام تکالیف، وظیفه اوست؛ نه شما

تاکید کنید که انجام تکالیف، وظیفه اوست؛ نه شما. در برابر این وسوسه که در کنار او بنشینید و تکالیف را با هم انجام دهید، مقاومت کنید و فقط زمانی که واقعا نیاز داشت، یاری اش دهید. اگر کودک شما مشکلاتی دارد، به او کمک کنید تا از طریق مساله های ساده ای که طراحی می کنید، متوجه مشکل خود بشود. سپس کار را مرحله به مرحله پیش ببرید و سعی و تلاش او را برای انجام آن ها زیر نظر بگیرید.

توصیه هایی به والدین دانش آموزان دبستانی

شما به عنوان والدین یک دانش آموز دبستانی باید حتما از اتفاقاتی که در مدرسه برای فرزندتان می افتد مطلع باشید. همیشه طبق برنامه منظم با معلم فرزند خود قرار ملاقات بگذارید یا در مورد سیاست های کلی انجام تکالیف سوال کنید و بدانید که شما چگونه باید در این امر مشارکت داشته باشید.

یک محیط دوست داشتنی برای انجام تکالیف مدرسه ایجاد کنید. یادتان باشد که دانش آموز دبستانی خیلی بیشتر از دانش آموز دوران راهنمایی و دبیرستان در انجام تکالیف مدرسه به شما احتیاج دارد و دوست دارد همیشه در کنارش باشید.

زمان مطالعه و انجام تکالیف دانش آموز دبستانی باید منظم باشد. برخی دانش آموزان عصرها بهتر تکلیف انجام می دهند. عده ای بعد از زمان بازی و عده ای بعد از شام.

فاصله بین انجام تکالیف را به حداقل برسانید.

اجازه دهید که دانش آموز خودش تکالیف اش را انجام می دهد. اگر آن ها تکالیف شان را خودشان انجام ندهند و اشتباه نکنند، درس هایشان را یاد نمی گیرند. شما فقط باید به طور غیرمستقیم به آن ها کمک کنید.

چک کنید که دانش آموزتان همه تکالیف اش را انجام داده باشد.

در کنار انجام تکالیف مدرسه برای دانش آموز دبستانی خود کارهای مشابه تکلیف مدرسه را ترتیب دهید. مثلا خواندن روزانه، نوشتن نامه یا خواندن کتاب داستان. دانش آموزان دبستانی مثال های والدین را بیش از نصیحت می پذیرند.

از تلاش و کوشش و موفقیت های وی قدردانی کنید. او را با خرید هدیه مورد علاقه اش تشویق کنید.

در صورتی که دانش آموز با انجام تکالیف مدرسه مشکل داشت، حتما با معلم او صحبت کنید.

اگر فرزندتان در مقطع راهنمایی است

در دوران راهنمایی یعنی فاصله زمانی میان دبستان و دبیرستان، تکالیف مدرسه بیشتر و کمی سخت تر می شوند. در همین زمان، نوجوانان با تغییرات زیاد دیگری مواجه هستند. آن ها در حال رشد جسمانی هستند و تحت تاثیر عواطف و احساسات بوده و به دلیل قرار داشتن در مرحله بلوغ، روابط آن ها با والدین کمی دستخوش تغییر می شود و همانند قبل نخواهد بود. شرکت نوجوانان در کلاس های متفرقه آموزشی از جمله ورزش، آن ها را آماده ورود به اجتماع می کند. در این زمان والدین نقش حیاتی در کمک به نوجوانان در مدیریت این استرس ها و عبور موفقیت آمیز از این دوران و همچنین موفقیت در تکالیف مدرسه دارند. والدین می توانند نقش حامی، راهنما و دوست را داشته و در رفع نیازها آن ها را کمک کنند که این خود مهارت زیادی می خواهد.

چند توصیه کلیدی

نظارت بر مشق شب دانش آموزان مقطع راهنمایی، مخصوصا در اواخر دوران راهنمایی که تکالیف بیشتر و درس ها دشوارتر می شود، کمی حساس تر و سخت تر خواهد شد اما این راهکارها کمک کننده است:

لازم نیست هنگام انجام تکالیف مدام کنار یا اطراف دانش آموزتان باشید. فقط زمانی که لازم شد در کنارش باشید. اگر مدت زیادی است که در حال حل مساله ای است به او پیشنهاد کنید کمی استراحت کند. یا برایش کمی میان وعده سالم مثل میوه ببرید. به این ترتیب با ذهنی فعال تر به انجام تکالیف اش می پردازد.

با مدرسه او در تماس باشید. سعی کنید همیشه ارتباط خود را با معلمان و مشاوران مدرسه حفظ کنید، مخصوصا وقتی دانش آموز اهل بحث و جدال است. آن ها به شما کمک می کنند نحوه رفتار با دانش آموز را بیاموزید و شما را راهنمایی خواهند کرد. بسیاری از مشاوران و معلمان حتی در ساعات غیرمدرسه در دسترس خواهند بود.

مطمئن شوید که نوجوان شما یک محیط شخصی، مناسب و آرام برای مطالعه و انجام تکالیف مدرسه دارد. برخلاف دانش آموزان دبستانی، دانش آموزان دوران راهنمایی دخالت والدین در امور تحصیلی را زیاد دوست ندارند و در محیط انجام تکالیف مدرسه دانش آموز دوره راهنمایی باید علاوه بر لوازم التحریر معمولی، یک ماشین حساب و یک لغت نامه و سایر لوازم ضروری وجود داشته باشد. اتاق دانش آموز دوران راهنمایی باید دور از تلویزیون، صدای تلفن و بازی ویدیویی باشد. مطالعات نشان داده بچه های دوران راهنمایی که بیشتر تلویزیون می بینند و بازی های ویدیویی انجام می دهند، نمرات کمتری می گیرند.

دانش آموز دوره راهنمایی علاقه دارد تا بیشتر در اتاقش تنها و دور از والدین و خواهر و برادرانش به سر ببرد و شما به عنوان والدین باید حریم خصوصی او را حفظ کنید ولی نباید ساعات طولانی تنهایش بگذارید.

اگر او به منظور انجام تکالیف اش نیاز به کامپیوتر دارد سعی کنید در یک فضای عمومی و نه در اتاقش کامپیوتر قرار دهید. او نباید تنها در اتاقش به انجام بازی های کامپیوتری، چت کردن یا ایمیل فرستادن به دوستانش بپردازد. سعی کنید خودتان با سایت های مفید و آموزنده آشنا شوید و از معلمان کمک بخواهید. به دانش آموز خود در مورد جست وجوی منابع معتبر یا اطلاعات کافی کمک کنید.

هنگام انجام تکالیف مدرسه، در کنار دانش آموز خود حضور پیدا کرده و اگر به کمک نیاز دارد او را راهنمایی کنید. به سوالات اش پاسخ دهید و تکالیف اش را با او مرور کنید. مهارت های حل مساله را به دانش آموز خود یاد دهید و او را تشویق کنید.

به طور منظم در کنار نوجوان خود بنشینید و با او دوستانه صحبت کنید. اگر تکالیف مدرسه او زیاد است در برنامه ریزی به او کمک کنید اما سعی کنید که حالت آمرانه و نصیحت گونه نداشته باشید. به دانش آموزان خود بگویید که انجام تکالیف مدرسه در فصل مدرسه باید در اولویت همه کارهایش باشد. او با برنامه ریزی می تواند به فعالیت های مورد علاقه اش هم بپردازد. البته وقتی تکالیف اش تمام شد.

توقع بی جا ممنوع!

هیچ فردی با مهارت های سازمان یافته متولد نمی شود. کسب مهارت ها، آموختنی است و با تمرین و در طول زمان به دست می آید. بسیاری از دانش آموزان به معلم ها و کلاس های مختلفی در دوران راهنمایی احتیاج دارند. وقتی همه این ها منظم و برنامه ریزی شده باشد، موفقیت آمیز خواهد بود. به نوجوان فرصت بدهید و به او در برنامه ریزی برای یادگیری کمک کنید.

مدرسه؛ یک دنیای واقعی

در مورد مسایلی که نوجوان تان خارج از کلاس یاد می گیرد با او صحبت کنید. تمام یادگیری ها در کلاس درس اتفاق نمی افتد. ملاقات های بین کلاس ها، کتابخانه، آزمایشگاه و صحبت با دانش آموزان سایر کلاس ها همه برای دانش آموز سودمند و قابل تجربه هستند و می توانند درس های مهمی به او بیاموزند.

مهارت مطالعه را فراموش نکنید

به نوجوان کمک کنید تا مهارت مطالعه را یاد بگیرد؛ هم در خانه، هم در بیرون از خانه. هرگز منتظر نشوید از طرف مدرسه به دلیل وجود مشکل برایتان دعوتنامه یا کارت ارسال شود. سعی کنید زود به زود به مدرسه دانش آموزتان سر بزنید.

اگر فرزندتان در مقطع دبیرستان است.

نوجوانان در دوران راهنمایی، علاقه چندانی به حضور والدین هنگام انجام تکالیف مدرسه ندارند. بنابراین نباید دور از ذهن باشد که دانش آموزان دبیرستانی حضور والدین را نپذیرند.

دانش آموز دبیرستانی به دلیل عبور از نوجوانی و مرحله بحرانی بلوغ، از نظر جسمانی رشد بیشتری دارد و خود را جزو افراد بزرگسال و جوان فرض می کند. استقلال و اعتماد به نفس او بیشتر شده و خود را فردی وابسته به والدین نمی داند. سعی می کند مستقل عمل کند بنابراین حضور مداوم پروانه گونه والدین را در اطراف و اتاق خود نمی پسندد.

او حتی در خیلی اوقات والدین را شایسته اظهارنظر در امر تکالیف مدرسه نمی داند. در حالی که در این دوران حساس هم والدین به صرف بزرگ شدن و مستقل شدن نباید او را رها کنند. در عین حال دخالت های نابه جا ارتباط آن ها را بدتر می کند. والدین در این دوران با افزایش اطلاعات و آگاهی و کمک گرفتن از مربیان دبیرستان و مشاوران مدرسه قادرند که به خوبی این دوران را هم در کنار فرزند دانش آموز خود سپری کنند.

در این زمان والدین نه باید خود را کاملا کنار بکشند و نه دخالت های بی مورد کنند. صحبت ها و نصایح والدین شاید برای دانش آموز دوران راهنمایی پذیرفتنی باشد اما ممکن است برای دانش آموز دبیرستانی قابل پذیرش نباشد حتی اگر این صحبت ها و نصایح کاملا صحیح و به نفع دانش آموز باشد. دانش آموز دبیرستانی بیشتر تمایل به ارتباط با دوستان همسن و معلمان برای رفع مشکلات درسی خود دارد مگر اینکه مشکل وی در حیطه تحصیلات والدین باشد.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تجمیع: نسیم گوهری - تنظیم: یگانه داودی